دانشپژوه دکتری فقه و حقوق قضایی جامعة المصطفی العالمیة
چکیده
در مورد«نقش سرایت در امکان قصاص نفس»این سوال مطرح میشود، در صورتی که جانی جنایت را روی مجنی علیه انجام دهد و این جنایت به نفس او سرایت کند در این صورت آیا جانی فقط نسبت به جنایت وارده مسئولیت جزایی دارد یا نه نسبت به نفس در فرض سرایت به آن، نیز مسئولیت دارد و قصاص میگردد؟ ضرورت ایجاب میکرد که در این زمینه تحقیق جامع و مدون با توجه به نقش سرایت در امکان قصاص نفس انجام شود، که ما در این زمینه به بررسی و تحقیق دیدگاهها و نظریات فقها پرداختیم که در مجموع فقهاء در این زمینه دارای دو نظریه هستند، مشهور آنها نقش سرایت را موجب قصاص و تشدید مسؤلیت کیفری جانی میداند و در این زمینه هم ادعای اجماع نموده و نیز انتساب عرفی جنایت را نسبت به جانی کافی دانسته، بر خلاف نظریه دوم، غیر مشهور فقط جانی را در قبال جنایتهای قبل از سرایت مانند، حنایت ناشی از جراحت و قطع عضو یا القای در نار و انداختن در آب، یا در ترک ناشی از درمان و یا بریدن رگ مسؤل میداند و سرایت را در تشدید جنایت جانی مؤثر ندانسته بلکه عدم سرایت را نسبت به جانی پذیرفته و جنایت هایی بعد از سرایت را متوجه خود مجنیعلیه دانسته و او را از باب قاعده اقدام والقای نفس در تهلکه مسؤل سرایت جنایت به عضو یا نفس خودش دانسته و در نتیجه باعث از بین رفتن عضو و یا نفس پس از سرایت جنایت، خود مجنیعلیه را میداند نه جانی را.